'Schatten van Vught' start met vierde jaargang
Het tijdschrift ‘Schatten van Vught’ van de Stichting Erfgoed Vught is al weer toe aan de vierde jaargang. Het blad verschijnt elk kwartaal en bevat artikelen over de geschiedenis van Vught, Cromvoirt en Helvoirt. Het jongste nummer (jaargang 4, nr. 1) besteedt aandacht aan het rampjaar 1672 (volgend jaar 350 jaar geleden!) en aan de Helvoirtse periode van de familie Van Gogh. Mira Ficq-Weijnen heeft het verhaal onderzocht dat Lodewijk XIV van Frankrijk op de Vughtse toren zou hebben gestaan. Het levert een boeiende zoektocht op met een vooralsnog voor Vught teleurstellend resultaat. Willem-Jan Verlinden beschrijft hoe de familie van dominee Th. Van Gogh in Helvoirt woonde, met zoon Vincent zo nu en dan als bezoeker. De kinderen van de dominee – óók de dochters – kregen volop de gelegenheid om hun vleugels uit te slaan. In ‘Schatten’ worden verder de eerste resultaten gemeld van de opgravingen bij de Raadhuisstraat (waar de Marktveldpassage is gesloopt).
Wie het nummer wil kopen, kan terecht bij Bruna in Vught en bij de Wereldwinkel in DePetrus. Losse nummers kosten 7,50. Wie een abonnement wil, kan zich aanmelden via [email protected]. De prijs voor 4 nummers bedraagt 25 euro. Voor nieuwe abonnees geldt een speciale aanbieding: wie nu een abonnement neemt, krijgt er gratis een eerder nummer bij.
Wie het nummer wil kopen, kan terecht bij Bruna in Vught en bij de Wereldwinkel in DePetrus. Losse nummers kosten 7,50. Wie een abonnement wil, kan zich aanmelden via [email protected]. De prijs voor 4 nummers bedraagt 25 euro. Voor nieuwe abonnees geldt een speciale aanbieding: wie nu een abonnement neemt, krijgt er gratis een eerder nummer bij.
Schatten van Vught #2 2019
Het tijdschrift over de geschiedenis van Vught en Cromvoirt (Schatten van Vught) is weer uit! Het nieuwe nummer bevat artikelen over de lang geleden gesloopte villa Reeburg, van de hand van Rob Gruben en het verhaal over de Vlaamse schuur in Cromvoirt, geschreven door Bart Roelofs. Deze schuur stond tot voor kort aan de Sint-Lambertusstraat, maar krijgt nu een nieuw leven op de Hoge Akkers. Verder bevat het nummer Vughts erfgoednieuws en informatie over de werkgroepen van Stichting Erfgoed Vught. Het nummer is verkrijgbaar bij de Vughtse winkels van Bruna en bij de Wereldwinkel in DePetrus. Prijs: € 7,50. Een jaarabonnement (vier nummers) kost € 25,00 en is
hier te bestellen.
hier te bestellen.
Bijeenkomst werkgroep Archeologie
16 December a.s. vindt er weer een bijeenkomst plaats van de Werkgroep Archeologie. Naast de gebruikelijke agenda zal deze avond ook stilgestaan worden bij de recente rioleringswerkzaamheden aan de Ploegstraat, het Marktveld en Ploegveld. Enkele leden van de werkgroep mochten bij die werkzaamheden meekijken naar mogelijke archeologische sporen. Wij zullen die avond een korte presentatie verzorgen van onze waarnemingen. Wilt u bij deze presentatie vanaf 19.30u aanwezig zijn, stuur dan even een bericht aan [email protected]. Voor hen die geïnteresseerd zijn in de Vughtse archeologie is dit weer een mooie gelegenheid om met de werkgroep kennis te maken.
Bijeenkomst werkgroep Archeologie
Ieder die belangstelling heeft voor de werkgroep Archeologie en daarmee kennis zou willen maken wordt uitgenodigd voor de eerstvolgende bijeenkomst van de werkgroep Archeologie op 4 november a.s. om 19.30 uur in DePetrus zaal 3. Er zal een presentatie zijn door Gert van Duuren, die tijdens zijn werkzaamheden bij de afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch een bijzondere specialisatie heeft opgebouwd rond naalden, waarvan de oorsprong ook gezocht moet worden bij naalden aangetroffen bij archeologische opgravingen. Recent heeft Gert over dit onderwerp gesproken in Parijs; Gert is langzaam aan een autoriteit op dit gebied en hij wil zijn kennis graag op 4 november delen met de leden van de werkgroep en belangstellenden.
De laatste oorlogsmaanden. Vught, september/oktober 1944
Het Vughts Museum besteedt in de komende maanden ruim aandacht aan de bevrijding van Vught en Cromvoirt, nu 75 jaar geleden. Van zondag 2 september t/m woensdag 30 oktober 2019 organiseert het Vughts Museum in DePetrus te Vught een tentoonstelling over de laatste oorlogsmaanden in Vught en Cromvoirt. OP 26 en 27 oktober 1944 werd de gemeente door Schotse troepen werden bevrijd. De tentoonstelling besteedt aandacht aan de periode vanaf Dolle Dinsdag tot en met de Bevrijding. Met behulp van voorwerpen, foto´s en animaties wordt deze bewogen geschiedenis zichtbaar gemaakt.
Ter gelegenheid van deze tentoonstelling verschijnt ook een boek over de laatste oorlogsmaanden van de hand van Wieke Schrover en Henk Smeets. Het is gebaseerd op dagboeken van Vughtenaren uit de Tweede Wereldoorlog, aangevuld met informatie uit de Kriegstagebücher van het Duitse leger, de corpsgeschiedenissen van Schotse legeronderdelen en overige literatuur. Die dagboeken laten zien wat Vughtenaren meemaakten, wisten of vaak ook niet wisten over wat hen op dat moment overkwam.
|
Het beschrijft de angsten en gevaren van dat moment. De dagboekschrijvers waren zich ervan bewust dat ze unieke gebeurtenissen meemaakten. Velen begonnen te schrijven om hun herinneringen voor hun kinderen vast te leggen. Soms was de geboorte van een kind reden om zijn eerste levensmaanden te beschrijven, soms werd geschreven om op dat moment onbereikbare ouders te vertellen wat hun kinderen doormaakten en in een enkel geval werd verslag gedaan hoe een ondergedoken kind het had gered. Dat maakt deze publicatie tot een bijzonder oorlogsverhaal. Het boek wordt uitgegeven door Bruna Vught.
Tentoonstelling en boek maken deel uit van een gezamenlijk project van Stichting Erfgoed Vught, het Vughts Museum en het Nationaal Monument Kamp Vught. Een werkgroep van deze instellingen deed de research. Het project valt onder het gemeentelijke programma ´Vught Viert Vrijheid´. |
|
Schatten van vught #4
Zojuist verschenen: de vierde aflevering van het tijdschrift Schatten van Vught. Over Vught in de Middeleeuwen en Joodse vluchtelingen in de Tweede Wereldoorlog. Verkrijgbaar bij de Wereldwinkel in DePetrus.
De handgeschreven kaart van majoor Robertson
|
Eerder dit jaar hielp “The Courier” (regionale krant verschijnt in Fyfe, Schotland) historicus dhr. Kievits bij zijn zoektocht naar majoor Charles D. Robertson, die in Newport woonde. De heer Robertson, die in dienst was bij de Black Watch hielp bij de bevrijding van Vught door de geallieerden in het zuiden van Nederland. Met de voorbereidingen voor de viering van 75 jaar bevrijding, wilde dhr. Kievits weten of het mogelijk zou zijn om de heer Robertson op te sporen, van wie bekend was dat hij een handgeschreven kaart die hij op de dag van de aanval had gebruikt veilig had bewaard.
Robertson's zoon Roy was verheugd om de oproep tot informatie in de pagina's van “The Courier” te zien. Helaas is zijn vader overleden, maar de familie heeft niet alleen de kaart, maar ook andere documenten zorgvuldig bewaard. Roy zal dhr. Kievits in juli dit jaar bezoeken om de kostbare documenten met hem te delen en om de plaatsen te bezoeken waar Roy’s vader hem over heeft verteld tijdens zijn bezoeken aan Vught in de jaren '50. Zoals velen van zijn generatie zei Roy dat zijn vader weinig met zijn vrouw en kinderen over de Tweede Wereldoorlog had gesproken. "Pas toen de volgende generatie langskwam, sprak hij er meer over", zei hij. "Het was toen onze zoon een geschiedenisproject deed op de basisschool dat we dingen hoorden die we nog nooit eerder hadden gehoord". De heer Robertson is in de loop der jaren regelmatig teruggekomen naar Vught voor het bijwonen van herdenkingsbijeenkomsten. Hij diende nog steeds in Duitsland na de oorlog en werd teruggestuurd naar Vught voor de eerste viering van de bevrijding. Ook heeft hij de mensen bezocht in het huis waar hij destijds verbleef. Die affiniteit en vriendschap met de mensen van Vught bleef bestaan tot aan zijn dood. De heer Robertson, geboren in 1919, was een enorm populair figuur in Newport. Toen hij het leger verliet, schreef hij zich in bij Duncan of Jordanstone om Kunst te studeren. Getrouwd met Kathleen, ging de heer Robertson meer dan drie decennia door als leraar. Daarnaast was hij een goede atleet, een lid van Dundee Thistle Harriers, die zijn land vertegenwoordigde bij hardloop evenementen. Volgens dhr. Kievits is de kaart een groot historisch bewijs van wat er in de oktober dagen van 1944 is gebeurd. "Op dit moment breiden we het onderzoek van voorgaande jaren uit omdat het misschien de laatste keer is dat we enkele ooggetuigen van die tijd kunnen interviewen. We zouden graag meer in detail met onze bevrijders willen praten, maar zoals je je kunt voorstellen, zijn de overgeblevenen helaas erg kwetsbaar." dhr. Kievits hoopt nieuwe informatie te vinden voor het boek en de tentoonstelling over de moeilijke militaire tactiek van de geallieerden en de Duitse strijdkrachten. "De kaart van Charles Robertson is een van de meest gedetailleerde kaarten die we ooit hebben gezien, en we zouden het graag voor tentoonstellingsdoeleinden willen gebruiken.” (bron: TheCourier.co.uk) |
De kaart
Roy Robertson thuis in Newport met de documenten van zijn vader.
De oorkonde die Majoor Robertson een jaar na de bevrijding oktober 1945 heeft gekregen.
|
Vughtse kunst terug in Vught
Afgelopen maand vond in DePetrus een grote verhuisoperatie plaats: alle schilderijen op de tentoonstellingsrekken van het Vughts Museum werden vervangen door andere kunst. Dat gebeurt één keer per jaar om de kunstwerken niet te lang bloot te stellen aan daglicht. Bij de nieuwe collectie die wordt geëxposeerd bevinden zich vijf werken die afkomstig zijn van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Het betreft drie portretten en een wapenbord van de familie Van Beresteyn (kasteel Maurick) en een familieportret van de familie Luns, geschilderd door vader Huib Luns. De familie woonde vóór de Tweede Wereldoorlog enige tijd in Vught in de Kleine Gent. Tegenover de Lunsfamilie hangt een ander familieportret, van de familie Paashuis, geschilderd door vader Arnoud Paashuis.
De vernieuwde kunstpresentatie bevat nog meer nieuwe bruiklenen en schenkingen. Zo is er een fraai portret van mevrouw Frenken, geschilderd door haar zoon Ton, en een landschapje uit Helvoirt, prachtig geschilderd door Jacques Pijnenborg. Mooi is ook de oude haven van Cadzand, geschilderd door Arnoud Paashuis. Eén tentoonstellingswand is gereserveerd voor foto´s van Vughtse fotografen, van Wim van Passel, Mariëlle van Uitert en de in Lybië vermoorde Jeroen Oerlemans.
De vernieuwde kunstpresentatie bevat nog meer nieuwe bruiklenen en schenkingen. Zo is er een fraai portret van mevrouw Frenken, geschilderd door haar zoon Ton, en een landschapje uit Helvoirt, prachtig geschilderd door Jacques Pijnenborg. Mooi is ook de oude haven van Cadzand, geschilderd door Arnoud Paashuis. Eén tentoonstellingswand is gereserveerd voor foto´s van Vughtse fotografen, van Wim van Passel, Mariëlle van Uitert en de in Lybië vermoorde Jeroen Oerlemans.
IJzeren Man tentoonstelling verlengd tot 30 juni
De tentoonstelling in DePetrus te Vught over ´Badplaats IJzeren Man´ trekt veel belangstelling. Daarom heeft het Vughts Museum besloten de expositie te verlengen tot en met zondag 30 juni. Het is dit jaar 125 jaar geleden dat op de Vughtse Hei zand werd afgegraven voor het Bossche station en de wijk eromheen (´t Zand). Daardoor ontstond een bosmeer dat al snel gebruikt werd als zwembad. Met foto´s en schilderijen wordt het verhaal verteld over deze toeristische attractie, die al voor de Tweede Wereldoorlog zo in trek was, dat de spoorwegen zelfs een halte vestigden bij het zwembad op de lijn ´s-Hertogenbosch-Tilburg. Veel bezoekers halen herinneringen op aan het zwembad en het allang verdwenen hotel De IJzeren Man. Zwemmen, dansen en - in de winter - schaatsen. De tentoonstelling bevat schilderijen uit de eigen collectie van het museum, maar ook bruiklenen van het Museum Slager in ´s-Hertogenbosch. Diverse leden van de familie Slager, maar óók Reinier Pijnenburg, lieten zich door de IJzeren Man inspireren.
Vughts Museum
DePetrus, Heuvel 2, Vught
Openingstijden: maandag tot en met vrijdag: 9.00 tot 18.00 uur; zaterdag: 10.00 tot 17.00 uur en zondag: 12.00 tot 17.00 uur.
Vughts Museum
DePetrus, Heuvel 2, Vught
Openingstijden: maandag tot en met vrijdag: 9.00 tot 18.00 uur; zaterdag: 10.00 tot 17.00 uur en zondag: 12.00 tot 17.00 uur.
Badplaats IJzeren Man
Expositie van 29 april t/m 26 mei 2019
Van 29 april t/m 26 mei 2019 organiseert het Vughts Museum in DePetrus te Vught een tentoonstelling over ´Badplaats IJzeren Man´. Het is dit jaar 125 jaar geleden dat op de Vughtse Hei zand werd afgegraven voor het Bossche station en de wijk eromheen (´t Zand). Daardoor ontstond een bosmeer dat al snel gebruikt werd als zwembad. Er kwam een particuliere zweminrichting en aan de rand van het water werd een hotel-restaurant gebouwd. Het toerisme nam een hoge vlucht. De spoorwegen vestigde vóór de oorlog zelfs een halte bij het zwembad op de lijn ´s-Hertogenbosch-Tilburg. Na verloop van tijd nam de gemeente de exploitatie van het zwembad over. ´s Winters bood de bevroren plas schaatsers de ruimte. Hotel ´De IJzeren Man´ werd een populaire dansgelegenheid.
De tentoonstelling geeft met foto´s en schilderijen een beeld van deze ´badplaats´, die de naam kreeg van de graafmachine die het zand opgroef: de IJzeren Man.
De tentoonstelling geeft met foto´s en schilderijen een beeld van deze ´badplaats´, die de naam kreeg van de graafmachine die het zand opgroef: de IJzeren Man.
Nieuwe ´Schatten van Vught´:
Vughtse oorlogshelden en opgravingen
|
Afgelopen week verscheen de derde aflevering van ´Schatten van Vught´, het tijdschrift van Stichting Erfgoed Vught. Centrale aandacht krijgen twee mensen die in de Tweede Wereldoorlog zich hebben ingespannen om het leed van gevangenen in Kamp Vught te verlichten. Het gaat om stationsmedewerker Willem Jooren en Eelkje Timmenga-Hiemstra, die in het Stationskoffiehuis een hulp- en informatiecentrale opzette. Deze artikelen sluiten aan bij verhalen in het vorige nummer over Harrie Holla en Jo van den Meerendonk. Voor alle vier geldt, dat naar hen een straat zal worden vernoemd in de nieuwe wijk op het Isabellaveld. ´Schatten van Vught´ bevat voorts een eerste verslag over twee grote opgravingen in Vught: op het Maurickplein en de
|
|
Boxtelseweg (rond de voormalige Sint-Pieterskerk) en op het Isabellaveld (het strijdterrein bij de belegering van
´s-Hertogenbosch in 1629). Tenslotte bevat het nummer een artikel over een noodlanding in de Gement van een luchtballon in het begin van de twintigste eeuw.
Het tijdschrift kost € 7,50 per stuk en is te koop bij de Wereldwinkel in DePetrus.
Een jaarabonnement (vier nummers per jaar) kost € 25,00 en is met deze link te bestellen.
´s-Hertogenbosch in 1629). Tenslotte bevat het nummer een artikel over een noodlanding in de Gement van een luchtballon in het begin van de twintigste eeuw.
Het tijdschrift kost € 7,50 per stuk en is te koop bij de Wereldwinkel in DePetrus.
Een jaarabonnement (vier nummers per jaar) kost € 25,00 en is met deze link te bestellen.
Verjaardag kunstenaar Jacques Frenken (90)
in DePetrus Vught
Op zondag 10 maart heeft beeldend kunstenaar JACQUES FRENKEN zijn 90e verjaardag gevierd in DePetrus. Jacques Frenken heeft een schilderij (titel: kerk) aan het Vughts Museum cadeau gegeven. Wethouder Toine van de Ven en Henk Smeets hebben het schilderij onthuld en gepresenteerd aan de genodigden.
Ter gelegenheid van Frenkens jubileum stelt het museum van 10 t/m 20 maart enkele schilderijen van Jacques Frenken tentoon. Ook zal er voor het eerst een glas-in-lood-werk van de kunstenaar worden geëxposeerd. Dat werk werd ruim 50 jaar geleden door Frenken ontworpen voor een villa in Vught en is onlangs aan het museum geschonken.
In de Doopkapel, die zich in DePetrus bevindt, zal de komende jaren als bruikleen een door Jacques Frenken in 1968 gemaakte ‘Zwarte Madonna’ worden geëxposeerd, een beeld van moeder Maria met kind, in delen gezaagd en opnieuw geassembleerd.
Ter gelegenheid van Frenkens jubileum stelt het museum van 10 t/m 20 maart enkele schilderijen van Jacques Frenken tentoon. Ook zal er voor het eerst een glas-in-lood-werk van de kunstenaar worden geëxposeerd. Dat werk werd ruim 50 jaar geleden door Frenken ontworpen voor een villa in Vught en is onlangs aan het museum geschonken.
In de Doopkapel, die zich in DePetrus bevindt, zal de komende jaren als bruikleen een door Jacques Frenken in 1968 gemaakte ‘Zwarte Madonna’ worden geëxposeerd, een beeld van moeder Maria met kind, in delen gezaagd en opnieuw geassembleerd.
Jacques Frenken werd geboren in 1929 in Den Bosch. In 1930 verhuisden zijn ouders, Jacques en zijn jongere broer Ton naar Vught waar nadien nog 4 broers geboren werden. Vader en moeder Frenken bleven tot 1968 in Vught wonen en verhuisden toen naar Den Bosch. Alle 6 zonen gingen studeren of werken in de Randstad. De 4 jongere broers, Carel, Maarten, Jos en Jan, bleven in Amsterdam en Utrecht. Jacques en Ton keerden terug naar Vught en stichtten er een gezin. Jacques trouwde in 1959 met Joep Arons en zij kregen 3 kinderen, Gilles, Wieger en Odeke. In 1975 verliet Jacques zijn gezin en ging weer in Den Bosch wonen.
Daar werkte hij gestaag aan een oeuvre van beelden en vooral schilderijen en gaf hij les aan de Kunstacademie.
In zijn jonge jaren als beeldend kunstenaar had Jacques veel succes. Hij won verschillende prijzen, waaronder de Prix de Rome en exposeerde in het Stedelijk Museum Amsterdam en het Van Abbemuseum. Hij kreeg opdrachten om kunst voor de openbare ruimte te ontwerpen, zoals glas-in-loodramen en wanden voor kerken, scholen en zwembaden. In de zestiger jaren baarde hij opzien met Pop-Art-kunst, een serie gezaagde en geassembleerde Heiligenbeelden. De VPRO-televisie maakte hierover een documentaire film die in 1967 en 1969 werd uitgezonden. In de zeventiger jaren maakte Jacques minimalistisch werk. In 1979 werd dat tentoongesteld in het Kruithuis in Den Bosch. In de tachtiger jaren maakte hij abstracte schilderijen waarin hij namen van componisten verwerkte. In de jaren negentig verbeelde hij religieuze thema’s in semi-abstract werk. In 1999 was er een overzichtsexpositie in Museum Schloss Moyland in Duitsland. In 2014 toonde het Vughts Museum in Villa Bleyenburg het werk dat Jacques maakte in zijn Vughtse periode.
In de laatste 10 jaar had Jacques problemen met zijn gezondheid, maar hij bleef schilderen. Hij onderzoekt nu hoe vormen en kleuren zich tot elkaar verhouden en maakt vooral schilderijen met zijn kenmerkende handschrift van abstracte figuren, letters en strepen.
Op zijn website www.jacquesfrenken.nl zijn kunstwerken uit verschillende perioden te zien.
Vanaf 26 mei zal Jacques exposeren bij de Mark Peet Visser Gallery in Den Bosch.
Daar werkte hij gestaag aan een oeuvre van beelden en vooral schilderijen en gaf hij les aan de Kunstacademie.
In zijn jonge jaren als beeldend kunstenaar had Jacques veel succes. Hij won verschillende prijzen, waaronder de Prix de Rome en exposeerde in het Stedelijk Museum Amsterdam en het Van Abbemuseum. Hij kreeg opdrachten om kunst voor de openbare ruimte te ontwerpen, zoals glas-in-loodramen en wanden voor kerken, scholen en zwembaden. In de zestiger jaren baarde hij opzien met Pop-Art-kunst, een serie gezaagde en geassembleerde Heiligenbeelden. De VPRO-televisie maakte hierover een documentaire film die in 1967 en 1969 werd uitgezonden. In de zeventiger jaren maakte Jacques minimalistisch werk. In 1979 werd dat tentoongesteld in het Kruithuis in Den Bosch. In de tachtiger jaren maakte hij abstracte schilderijen waarin hij namen van componisten verwerkte. In de jaren negentig verbeelde hij religieuze thema’s in semi-abstract werk. In 1999 was er een overzichtsexpositie in Museum Schloss Moyland in Duitsland. In 2014 toonde het Vughts Museum in Villa Bleyenburg het werk dat Jacques maakte in zijn Vughtse periode.
In de laatste 10 jaar had Jacques problemen met zijn gezondheid, maar hij bleef schilderen. Hij onderzoekt nu hoe vormen en kleuren zich tot elkaar verhouden en maakt vooral schilderijen met zijn kenmerkende handschrift van abstracte figuren, letters en strepen.
Op zijn website www.jacquesfrenken.nl zijn kunstwerken uit verschillende perioden te zien.
Vanaf 26 mei zal Jacques exposeren bij de Mark Peet Visser Gallery in Den Bosch.
Vught beste bieb campagne
Bibliotheek Vught is genomineerd als Beste Bibliotheek van Nederland 2019.
Stem van 1 t/m 31 maart en help Vught aan de overwinning!
U kunt stemmen op www.bestebieb.nl
Promotiefilmpje voor de Vught Beste Bieb campagne:
Stem van 1 t/m 31 maart en help Vught aan de overwinning!
U kunt stemmen op www.bestebieb.nl
Promotiefilmpje voor de Vught Beste Bieb campagne:
Dagboeken en foto’s gezocht
Aandacht voor Vught aan het eind van de Tweede Wereldoorlog.
Stichting Erfgoed Vught, het Vughts Museum en het Nationaal Monument Kamp Vught hebben een werkgroep gevormd om aandacht te besteden aan de bevrijding van Vught in oktober 1944. De werkgroep gaat twee activiteiten voorbereiden in het najaar. In september en oktober 2019 zal in DePetrus een tentoonstelling te zien zijn over de bevrijding van Vught en de dagen dat Vught in de frontlinie lag. Daarnaast zal een boek verschijnen over de laatste maanden van de oorlog, waarbij met behulp van dagboekfragmenten zal worden beschreven hoe de Vughtse bevolking de periode heeft ervaren vanaf Dolle Dinsdag tot na de Bevrijding. In verband daarmee is de werkgroep op zoek naar dagboeken, foto’s en films uit de laatste maanden van de bezetting, maar óók uit de periode dat geallieerde troepen in Vught waren gelegerd (Schotten, Canadezen). Wie dergelijk materiaal in bezit heeft, wordt gevraagd dit tijdelijk uit te lenen, zodat het gescand kan worden. Daarna komt het weer terug bij de eigenaren. Ook is de werkgroep op zoek naar ooggetuigen die kunnen vertellen over de laatste oorlogsmaanden en de bevrijding. Wie materiaal wil uitlenen, of geïnterviewd wil worden, wordt verzocht dit te melden aan [email protected]
ter attentie van de ‘werkgroep WO II’.
Werkgroep Vught in de Tweede Wereldoorlog, Henk Smeets, 06-53318751.
|
Het receptDe monumentale Petruskerk in Vught functioneert tegenwoordig als bibliotheek, museum, winkel en workshop-ruimte. De transformatie is geslaagd. En internationaal vermaard. Wat was het recept? En is het wel normaal dat zoiets dertien jaar duurt?
(Artikel over DePetrus in het tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.) Lees hier het hele artikel. |
Skeletten gevonden bij opgraving Isabellaveld Vught
Tijdens archeologisch onderzoek op het Vughts Isabellaveld zijn drie skeletten gevonden van vermoedelijk gesneuvelde soldaten tijdens het beleg van ’s-Hertogenbosch in 1629. In een van de skeletten is lood aangetroffen.
Ook zijn er honderden loden musketkogels aan het licht gebracht op dit historisch belangrijke strijdtoneel uit de Tachtigjarige Oorlog.
De restanten van twee van de drie ontdekte skeletten zijn geborgen. Morgen, donderdag 7 februari, gaat de fysisch antropoloog aan de slag met het derde skelet. Hoewel nader onderzoek nog zekerheid moet geven, lijken alle tekenen erop te wijzen dat het hier om gesneuvelde soldaten uit de Tachtigjarige Oorlog gaat.
Vanaf het Isabellaveld bestormden de Staatse troepen van stadhouder en ‘stedenbedwinger’ Frederik Hendrik in 1629 het
Fort Isabella. De Spanjaarden bouwden het fort tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) om het belangrijke Spaanse bolwerk ’s-Hertogenbosch te beschermen. Aan de Vughtse kant was het fort extra verstrekt met een hoornwerk dat zich uitstrekte tot op het Isabellaveld. Hier legden de aanvallende troepen loopgraven aan om het fort te kunnen benaderen en de confrontatie met de Spaanse vijand aan te gaan.
Het beleg en de verovering van de ‘onneembare Moerasdraak’, zoals ’s-Hertogenbosch in die tijd werd genoemd, was een belangrijk wapenfeit in de strijd van de jonge republiek tegen de Spaanse overheersing.
Ook zijn er honderden loden musketkogels aan het licht gebracht op dit historisch belangrijke strijdtoneel uit de Tachtigjarige Oorlog.
De restanten van twee van de drie ontdekte skeletten zijn geborgen. Morgen, donderdag 7 februari, gaat de fysisch antropoloog aan de slag met het derde skelet. Hoewel nader onderzoek nog zekerheid moet geven, lijken alle tekenen erop te wijzen dat het hier om gesneuvelde soldaten uit de Tachtigjarige Oorlog gaat.
Vanaf het Isabellaveld bestormden de Staatse troepen van stadhouder en ‘stedenbedwinger’ Frederik Hendrik in 1629 het
Fort Isabella. De Spanjaarden bouwden het fort tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) om het belangrijke Spaanse bolwerk ’s-Hertogenbosch te beschermen. Aan de Vughtse kant was het fort extra verstrekt met een hoornwerk dat zich uitstrekte tot op het Isabellaveld. Hier legden de aanvallende troepen loopgraven aan om het fort te kunnen benaderen en de confrontatie met de Spaanse vijand aan te gaan.
Het beleg en de verovering van de ‘onneembare Moerasdraak’, zoals ’s-Hertogenbosch in die tijd werd genoemd, was een belangrijk wapenfeit in de strijd van de jonge republiek tegen de Spaanse overheersing.
In opdracht van de gemeente Vught worden de opgravingen op het Isabellaveld, een locatie voor woningbouw, uitgevoerd door BAAC Archeologie, de Stichting Erfgoed Vught en vrijwilligers van de werkgroep Archeologie. De opgravingen hebben, naast de gevonden skeletten, talrijke sporen blootgelegd van zowel het hoornwijk als de loopgraven, maar ook van de hevige strijd die hier in 1629 gewoed heeft.
Archeologie zit in de lift!
Werden wij in 2018 verrast door de bijzondere vondsten bij het kasteeltje Spreeuwenburg, aan het eind van dat jaar ging het onderzoek bij het Maurickplein van start, gevolgd door de opgravingen op het Isabellaveld aan de Postweg.
Archeologisch onderzoek Maurickplein
In verband met de vernieuwing van de riolering en de verbouwing van het Maurickplein, met het oog op een betere verkeerdoorstroming via de Boxtelseweg en Grote Gent, zag de gemeente Vught zich genoodzaakt om ook meteen aandacht te geven aan de archeologie ter plekke. Aangezien het een bijzonder gebied betreft, het oudste centrum van Vught, en de archeologisch zeer hoge waarde daarvan, heeft de gemeente besloten een archeologisch bureau onderzoek te laten doen. Daarbij is de algemene doelstelling om archeologische sporen in kaart te brengen, waarbij deze zich vermoedelijk zullen concentreren op oude bebouwing in het centrum zoals deze zich in vroeger tijden heeft uitgestrekt rond de Boxtelseweg en het Maurickplein. Hierbij is de vraag interessant of er sporen worden aangetroffen van de Sint Pieterskerk, de oude romaanse kerk die daar ter plekke heeft gestaan, of zijn opvolger, de modernere waterstaatskerk uit de 19e eeuw. Tot dusverre zijn interessante vondsten gedaan zoals bijgebouwen (stallen?) van woningen aan de Boxtelseweg, en een 30-tal graven met vrijwel volledige menselijke resten van het kerkhof dat vroeger om de Sint Pieter lag. Aangezien het onderzoek nog niet is afgerond en voorlopig zal worden voortgezet, is het eindresultaat nog niet duidelijk. Er wordt verwacht dat de komende weken/maanden meer graven, bijgebouwen, en sporen van de circumvallatielinie uit 1629 zullen worden blootgelegd. Af en toe worden vrijwilligers bij deze opgravingen betrokken. In verband met de mogelijke menselijke resten en de vereiste zorgvuldigheid bij de opgraving maakt Transect voornamelijk gebruik van gekwalificeerde archeologen.
Te zijner tijd zal de projectleider van deze opgraving een presentatie komen verzorgen voor de leden van de werkgroep archeologie.
Archeologisch onderzoek Maurickplein
In verband met de vernieuwing van de riolering en de verbouwing van het Maurickplein, met het oog op een betere verkeerdoorstroming via de Boxtelseweg en Grote Gent, zag de gemeente Vught zich genoodzaakt om ook meteen aandacht te geven aan de archeologie ter plekke. Aangezien het een bijzonder gebied betreft, het oudste centrum van Vught, en de archeologisch zeer hoge waarde daarvan, heeft de gemeente besloten een archeologisch bureau onderzoek te laten doen. Daarbij is de algemene doelstelling om archeologische sporen in kaart te brengen, waarbij deze zich vermoedelijk zullen concentreren op oude bebouwing in het centrum zoals deze zich in vroeger tijden heeft uitgestrekt rond de Boxtelseweg en het Maurickplein. Hierbij is de vraag interessant of er sporen worden aangetroffen van de Sint Pieterskerk, de oude romaanse kerk die daar ter plekke heeft gestaan, of zijn opvolger, de modernere waterstaatskerk uit de 19e eeuw. Tot dusverre zijn interessante vondsten gedaan zoals bijgebouwen (stallen?) van woningen aan de Boxtelseweg, en een 30-tal graven met vrijwel volledige menselijke resten van het kerkhof dat vroeger om de Sint Pieter lag. Aangezien het onderzoek nog niet is afgerond en voorlopig zal worden voortgezet, is het eindresultaat nog niet duidelijk. Er wordt verwacht dat de komende weken/maanden meer graven, bijgebouwen, en sporen van de circumvallatielinie uit 1629 zullen worden blootgelegd. Af en toe worden vrijwilligers bij deze opgravingen betrokken. In verband met de mogelijke menselijke resten en de vereiste zorgvuldigheid bij de opgraving maakt Transect voornamelijk gebruik van gekwalificeerde archeologen.
Te zijner tijd zal de projectleider van deze opgraving een presentatie komen verzorgen voor de leden van de werkgroep archeologie.
|
Overzicht opgraving Maurickplein
|
Put en muurfragmenten Boxtelseweg
|
Archeologisch onderzoek Isabellaveld
Begin januari is een archeologisch onderzoek van het Isabellaveld gestart dat in 5 weken tijd het gehele bouwvlak zal onderzoeken waar later dit jaar een nieuwbouwwijk zal verrijzen. Middels een groot aantal opgravingsvlakken is de afgelopen weken een goed beeld verkregen van de archeologische sporen. Deze waren bij proefonderzoeken in 2014 en 2016 al aangetroffen, maar nu zal voor het eerst het complete beeld worden geïntegreerd. Het gebied is interessant vanwege vermoedelijke sporen die samenhangen met de aanval van de Staatse troepen onder bevel van prins Frederik Hendrik op het hoornwerk, een imposant verdedigingswerk dat rond 1621-1622 was gebouwd als voorwerk ter bescherming van Fort Isabella. In feite is dit gebied dan ook een slagveld waar de aanvallers middels loopgraven het hoornwerk benaderden, en zich verwoede man tegen man gevechten hebben afgespeeld.
|
Bezoekersdag op het Isabellaveld met o.a. enkele wethouders
|
Opgravingen op het Isabellaveld
|
De sporen van deze aanvalsloopgraven en de aanwezigheid van honderden musketkogels en andere munitiefragmenten vormen hiervan het bewijs. Daarnaast zijn ook uitgebreide tracés met karrensporen aangetroffen; dit kan wijzen op de bevoorrading van de troepen in 1629, maar óók meent de projectleider dat dit karrensporen kunnen zijn die wijzen op het levendig gebruik van de weg aldaar die door het verdwenen gehucht van ’t Reut voerde. ’t Reut, samen met een ander gehucht Vranckenhofstad dat voor ’s-Hertogenbosch heeft gelegen, zijn rond 1617 afgebroken ten behoeve van de aanleg van Fort Isabella.
De vrijwilligers van de werkgroep archeologie hebben actief en in groten getale geassisteerd bij het archeologisch onderzoek in de opengelegde opgravingsvlakken. Ook waren zij actief bij de publieksmiddag waarbij ca. 200-250 geïnteresseerde bezoekers werden ontvangen bij de opgraving.
De projectleider zal zodra de resultaten bekend zijn, graag haar kennis delen met de leden van de werkgroep archeologie. Tegelijkertijd zal er ook een artikel van haar hand verschijnen in het blad van de Stichting Erfgoed Vught.
Heb je affiniteit met archeologie en wil je
• je archeologische kennis van Vught vergroten,
• of deelnemen aan archeologische opgravingen als de voornoemde,
meld je dan aan via [email protected], en we zien je graag bij een van onze volgende bijeenkomsten.
De agenda van die activiteiten vind je hier.
Atlas van Vught
|
Van de langverwachte Historische Atlas van Vught en Cromvoirt is het eerste exemplaar op vrijdag 10 november 2017 om 16.00 uur aangeboden aan burgemeester R.J. van de Mortel. Auteur Ottie Thiers heeft bij die gelegenheid in het Vughtse raadhuis een toelichting gegeven op de inhoud en de totstandkoming van het boek.
Met de atlas presenteert de Stichting Erfgoed Vught zich, die in de afgelopen jaren onder de naam Stichting Lokale Geschiedschrijving van Vught de Vughtse Historische Reeks uitgaf. Vanaf nu gaat de Stichting werkgroepen stimuleren die zich bezig willen houden met facetten van de Vughtse geschiedenis en cultuur. De eerste werkgroepen die al actief zijn, zijn de ‘Kaartclub’, die mee heeft gewerkt aan de totstandkoming van de atlas, en de 3D-werkgroep, die bezig is het centrum van Vught anno 1950 digitaal te reconstrueren. De atlas is een samenwerkingsverband van Stichting Erfgoed Vught en het Vughts Museum. Het boek is verkrijgbaar in de boekhandels van Bruna in de Marktveldpassage en het Moleneindplein en bij de Wereldwinkel in DePetrus. De prijs van de atlas bedraagt € 29,50. |